Forma połączenia: sztuka i literatura

 

Gimnazjum im. Jana Rygiszskiego w Mariampolu (ul. Kauno /Kowieńska/ 7, Mariampol)

W tej najstarszej szkole Sudowia, która słynęła jako ognisko litewskości od końca XIX wieku, studiowali nie tylko inicjatorzy odrodzenia narodowego, sygnatariusze Aktu Niepodległości Litwy, językoznawcy, ale także znani litewscy pisarze, malarze, rzeźbiarze i garncarze. Później kontynuowali naukę w polskich i rosyjskich placówkach oświatowych.

Muzeum V. Mykolaitisa-Putina (ul. Kauno /Kowieńska/ 7, Mariampol)

Muzeum, znajdujące się na terenie Gimnazjum im. Jana Rygiszskiego w Mariampolu, przedstawia rozwój życia i twórczości słynnego litewskiego pisarza V. Mykolaitisa-Putina. Ważną rolę na drodze życia twórcy odegrało Seminarium Duchowne w Sejnach. Znajduje to również odzwierciedlenie w powieści „W cieniu ołtarzy”. W muzeum prezentowane są różne wydania i tłumaczenia tej powieści na języki obce, w tym pierwsza część powieści „Dni prób” przetłumaczona na język polski. W muzeum można zobaczyć dzieła A. Mickewicza przetłumaczone z języka polskiego przez prof. V. Mykolaitisa, prace naukowe dotyczące jego twórczości. Prezentowane są prace znanych litewskich artystów, interpretujące osobowość i twórczość V. Mykolaitisa-Putina.

Bazylika Archanioła Michała w Mariampolu (ul. Bažnyčios /Kościelna/ 3, Mariampol)

W jednym z najważniejszych kościołów diecezji wyłkowyskiej można zobaczyć dzieła o wartości nie tylko sakralnej, ale także artystycznej, w tym Obraz Św. Matki Boskiej z Dzieciątkiem z początku XVIII wieku, portret założycielki mariańskiego klasztoru hrabiny Pranciški Butlerienė, epitafium Bł. Jurgisa Matulaitisa, portret założyciela mariańskiego klasztoru S. Papczyńskiego.

Dom Bulotów (Mariampol, ul. Vaičaičio 16)

Dom, w którym w 3-4 dekadach XX wieku mieszkał tam słynny litewski działacz społeczny, prawnik Andrius Bulota ze swoją żoną Aleksandrą, był sercem kultury Mariampola. Organizowano w nim wieczory charytatywne – herbatki, spotkania towarzystw, z bogatej biblioteki korzystali uczniowie mariampolskiego gimnazjum, intelektualiści. Odwiedziło tu wiele wybitnych osobistości społeczeństwa i kultury litewskiej. Mieszkając w tym domu, Bulotowie przygotowali wydanie „Pism” Žemaitė i zorganizowali obchody rocznicy śmierci pisarki.

Stary cmentarz w Mariampolu (Mariampol)

Jest to jeden z najważniejszych i najpiękniejszych panteonów Sudowia, w którym zachowana jest pamięć o ludziach, którzy służyli nie tylko temu regionowi, ale także całej Litwie. Tutaj spoczywa nauczyciel, poeta, tłumacz, litewski dystrybutor prasy Petras Arminas-Trupinėlis. W pobliżu znajdują się pomniki-cenotafy słynnego nauczyciela, księgarza Petrasa Kriaučiūnasa i autora pierwszej litewskiej powieści historycznej „Algimantas” Vincasa Pietarisa (rzeźbiarz J. Narušis). Grób pisarki Žemaitė znajduje się w pobliżu centralnej ścieżki.

Dom (ul. Jana Basanavwicza 19, Wilno), w którym rozpoczęła się przyjaźń Aleksandry i Andriausa Bulotów oraz pisarki Žemaitė

Przy ulicy Jana Basanawicza w Wilnie, słynącej z budynków reprezentacyjnych z końca XIX wieku – początku XX wieku, do 1941 roku znanej jako Pohulańska lub Wielka Pohulianka, żyły znane postacie społeczeństwa i kultury litewskiej. W domu przy ul. Jana Basanawicza nr 19, wybudowanym w końcu XIX wieku (wówczas ul. Wielka Pohulanka nr 11a-11) mieszkał w latach 1912-1915 prawnik Andrius Bulota z żoną Aleksandrą, osoba publiczna, polityk, współpracownik prasy litewskiej, członek loży masońskiej. W tym samym roku zaprzyjaźnili się z pisarką Žemaitė, która mieszkała w tym mieszkaniu wraz z rodziną Bulotów w latach 1914-1915. Jesienią 1915 roku Bulotowie wraz z Žemaitė wyjechali do Ameryki po datki na pomoc ofiarom wojny, po powrocie osiedlili się w Mariampolu. 

Pałac Tyszkiewiczów w Zatroczu (Troki)

Zagroda dworska w Zatroczu jest letnią rezydencją rodziny Tiszkiewiczów, która powstała na przełomie wieków XIX i XX na malowniczym półwyspie między jeziorami Galwe i Skaistis. Warszawski architekt Józef Huss zaprojektował ten pałac w stylu historyzmu z imponującym tarasem zwieńczonym otwartymi pawilonami. Wnętrza urządzone są w szykownym stylu Ludwika XVI. Park został stworzony przez słynnego francuskiego architekta krajobrazu Eduarda Francois André. Właściciel pałacu Józef Tyszkiewicz był mecenasem sztuki. Obecnie Pałac w Zatroczu słusznie nazywany jest również wyspą sztuki, gdzie organizowane są wystawy artystów i koncerty muzyczne.