Muzeum V. Mykolaitisa-Putinasa to pierwsze muzeum na Litwie, poświęcone wybitnemu litewskiemu pisarzowi Vincasowi Mykolaitisowi-Putinasowi, założone w 1968 roku, rok po śmierci twórcy.
Muzeum wnikliwie prezentuje życie i twórczość pisarza. Wystawione są fotografie, książki V. Mykolaitisa-Putinasa, ich tłumaczenia na języki obce, wydawnictwa, gdzie pisarz publikował i redagował swoje dzieła, badania na temat twórczości pisarza przeprowadzone przez innych naukowców. Zobaczyć można także listy wysłane do krewnych i przyjaciół, pocztówki, dokumenty z autografami poety oraz rzeczy należące do bliskich pisarza. Prezentowane są także prace znanych litewskich artystów interpretujących twórczość i osobowość V. Mykolaitisa-Putinasa.
Charakter i nastrój panujący w muzeum pozwala pełniej odczuć dramatyczną drogę życiową twórcy Vincasa Mykolaitisa-Putinasa, która prowadziła do wyzwolenia, odnalezienia własnego miejsca w świecie. Twórczość V. Mykolaitisa-Putinasa jest bliska każdemu człowiekowi, który myśli, czyta, próbuje odgadnąć zagadkę ludzkiego życia, błądzi między dobrem a złem, światłem a ciemnością, szczytami a głębinami i który musi podjąć ważne decyzje.
Historia muzeum
Muzeum zostało założone w 1986 roku, w liceum z internatem w Kapsukas (obecnie Mariampol), któremu nadano imię pisarza Vincasa Mykolaitisa-Putinasa.
W 1976 roku ekspozycja została rozbudowana, muzeum otwarto w osobnym domu, który mieścił się w ogrodzie przy klasztorze marianów. Znany architekt prof. Vytautas Nasvytis przygotował projekt przebudowy domu i wykonawczy ekspozycji oraz pomógł w jego realizacji. W 1993 roku muzeum stało się oddziałem Muzeum Krajoznawczego w Mariampolu.
W 2002 roku po przekształceniu liceum z internatem im. V. Mykolaitisa-Putinasa w Mariampolu w dom opieki dla dzieci w powiecie mariampolskim, muzeum zostało przeniesione do pomieszczeń Gimnazjum im. Jonasa Rygiškių w Mariampolu, w którym pisarz uczył się przez cztery lata. Muzeum im. V. Mykolaitisa-Putinasa kontynuuje tradycje muzealne Gimnazjum z internatem im. V. Mykolaitisa-Putinasa: organizowane są konkursy, imprezy, wystawy, programy edukacyjne.
